hoe ga je met ongewenst gedrag om?

Je kind is aan het huilen midden in de supermarkt omdat het niet dat ene snoepje krijgt. Wat doe je vervolgens als ouder? Geef je toch dat snoepje zodat iedereen ophoudt met kijken, of blijf je consequent en ga je door met boodschappen doen met het risico dat je kind blijft huilen?”De belangrijkste punten in de opvoeding, waardoor dergelijke situaties kunnen worden voorkomen, zijn consequent gedrag van de ouders, duidelijkheid geven over de grenzen en de regels, ongewenst gedrag negeren en het goede gedrag van je kind belonen door aandacht en complimentjes te geven.

Consequent zijn en duidelijkheid geven
Consequent gedrag betekent dat je in dezelfde situaties dezelfde reacties geeft. Dit betekent dus dat je niet de ene keer boos wordt als je kind zijn speelgoed niet opruimt en de andere keer niet boos wordt of dat je eerst drie keer ‘nee’ zegt als je kind om een snoepje vraagt en vervolgens toch toegeeft. Op deze manier weten kinderen niet waar ze aan toe zijn; moet het nou wel of niet zijn speelgoed opruimen en als mama ‘nee’ zegt bedoelt ze dan ook echt ‘nee’? Als kinderen niet weten wat er van ze verwacht wordt, zullen ze hun grenzen blijven verkennen door hun ouders uit te proberen. Het is dus heel belangrijk om kinderen te leren wat wel en wat niet wordt geaccepteerd binnen het gezin. Wees duidelijk in wat de grenzen en de regels zijn. Bij het stellen van regels is het belangrijk dat ouders één lijn trekken naar hun kinderen, zodat ze hun ouders niet tegen elkaar uit zullen spelen, zoals “van papa mag ik altijd wat langer opblijven” of “van mama hoef ik dat nooit op te ruimen”. Wees niet bang als ouders dat je te streng bent voor je kind als je consequent en duidelijk bent, het is juist heel prettig voor kinderen als ze weten wat wel en niet mag en wat er van ze verwacht wordt, dit geeft kinderen juist een veilig en geborgen gevoel.

Ongewenst gedrag negeren
Ongewenst gedrag van kinderen moet zo min mogelijk aandacht krijgen. Als kinderen bijvoorbeeld een driftbui krijgen omdat ze geen snoepje mogen, besteedt hier dan zo min mogelijk aandacht aan. Ga gewoon door met wat je aan het doen was en probeer eventueel om je kind af te leiden. Zodra je aandacht geeft aan dergelijk ongewenst gedrag zal het zich gaan herhalen, want kinderen willen niets liever dan aandacht krijgen van hun ouders ook al is het negatieve aandacht! Negatieve aandacht is bijvoorbeeld als je boos of geïrriteerd reageert. Kinderen hebben op deze manier toch je aandacht te pakken en dat was vaak de bedoeling! Dus probeer ongewenst gedrag zoveel mogelijk te negeren en er geen aandacht aan te schenken.

Ongewenst gedrag straffen
Naast ongewenst gedrag zullen kinderen ook stout gedrag vertonen. Dit is gedrag wat buiten de grenzen valt, die je, samen met je partner, hebt opgesteld, zoals bijvoorbeeld het slaan of bijten van anderen. Geef duidelijk aan dat dergelijk gedrag niet geaccepteerd wordt en straf kinderen hier dan ook voor. Waarschuw eerst dat als het nog een keer gebeurt dat er dan straf zal volgen. Hiermee geef je kinderen de mogelijkheid om hun gedrag te veranderen. Als het vervolgens nog een keer gebeurt, grijp dan ook direct in, ga niet eindeloos waarschuwen. Eén waarschuwing is voldoende! Zet je kind even in een kamer of in een gedeelte van de kamer, waar geen speelgoed of afleidingen zijn, zoals tegen de muur van een kamer of de badkamer of keuken. Leg aan je kind uit waarom hij daarheen worden gestuurd op een kalme maar strenge toon, ga hierbij op je hurken zitten en maak oogcontact met je kind. Na een aantal minuten haal je je kind op en leg je nogmaals uit waarom hij daar zit en dat je graag wilt dat hij zijn excuses aanbiedt. Maak het vervolgens weer goed door een dikke knuffel en ga verder met de orde van de dag. Een goede houvast voor de duur van de time-out is de leeftijd van je kind. Dus een kindje van drie jaar, krijgt een time-out van drie minuten.

Goed gedrag belonen:
Goed gedrag, zoals een boterham op eten, speelgoed opruimen of lief zitten kleuren, moet je als ouder juist zoveel mogelijk belonen met complimentjes en aandacht. Het prijzen van goed gedrag zorgt ervoor dat het goede gedrag zich zal herhalen in de toekomst. Geef je kind een grote knuffel of een dikke zoen en zeg dat je het zo fijn vindt dat hij zo lief speelt. Geef niet alleen complimentjes over het gedrag van je kind, maar ook over je kind zelf, zoals: “Wat ben je toch een lieverd!” Door regelmatig positief gedrag te belonen met aandacht, zullen kinderen niet om aandacht vragen door negatief gedrag te vertonen. Kinderen hebben nou eenmaal veel aandacht nodig en op het moment dat je kinderen voldoende aandacht geeft zullen ze er niet om vragen door te huilen of niet te luisteren.

Goede belans tussen straffen en belonen:
Zorg te allen tijden dat er een goede balans is tussen straffen en belonen. Het belonen van goed gedrag is sterker en werkt daarom beter dan het straffen van ongewenst gedrag. Een goede balans creëer je door voldoende positieve aandacht te geven als je kind lief is en hem alleen te straffen en boos te worden als dat nodig is. Als kinderen niet goed luisteren of niet willen eten of slapen, probeer dan eens een consequente, duidelijke aanpak waarin goed gedrag wordt beloond en ongewenst gedrag wordt genegeerd of zonodig gestraft. Kinderen zullen in eerste instantie de grenzen gaan verkennen en het ongewenste gedrag zal waarschijnlijk juist even versterken in plaats van verminderen. Belangrijk is dan om toch de nieuwe aanpak vol te blijven houden. Na verloop van tijd zal voor je kind ook duidelijk zijn wat wel en wat niet mag van papa en mama en zal het ongewenste gedrag afnemen en het positieve gedrag toenemen.